Bạn có biết rằng những loại cây dại mọc ven đường tưởng chừng vô dụng lại có giá trị chữa bệnh rất lớn đấy. Trong số các loại cây này, thì cây sậy là loại có rất nhiều tác dụng chữa bệnh trong đông y. Phần được sử dụng nhiều nhất và có tác dụng chữa bệnh chính là rễ của nó. Rễ sậy có tính hàn nên có tác dụng thanh nhiệt rất tốt. Ngoài ra, trong dân gian còn có rất nhiều bài thuốc chữa bệnh từ rễ sậy vô cùng hiệu quả. Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ rễ cây sậy, mời bạn tham khảo nhé.
Giới thiệu về cây sậy
Đây là loài cây mọc hoang ở những nơi ẩm ướt và dễ bắt gặp trên khắp nước ta. Có thể hình dung sậy là loại cỏ lớn, ưa ẩm và sáng. Nó thường mọc thành bụi lớn bên bờ sông, nói chung là nơi ẩm ướt. Khả năng phân nhánh của sậy rất khỏe, có thể phân từ gốc đến ngọn. Sậy ra hoa nhiều hằng năm, sinh trưởng tự nhiên chủ yếu từ hạt. Hoa sậy thường được trẻ con hái làm đồ chơi.
Cây sậy có thân thảo, rễ bò dài, rất khỏe, màu trắng vàng, đốt dài. Cây trưởng thành cao từ 2 – 4m, thẳng đứng, đường kính 1,5 – 2cm, lõi rỗng ở giữa. Lá cây dài 30 – 40cm, hình dải dài, có mỏ nhọn kéo dài, mép lá có lông tơ ngắn. Cây có lá xếp xa nhau, ôm lấy thân ở phía gốc lá. Khi trời trở lạnh, lá Sậy thường khô ráo.
Hoa sậy mọc ở ngọn thân, mọc thành cụm, thường có màu tím hay màu nhạt, hơi cong rũ, dài 30 – 60cm. Cuống hoa có lông mềm, dày đặc ở gốc, nhánh rất mảnh. Phần quan trọng và có tác dụng chữa bệnh lớn nhất của cây chính là rễ của nó.
Rễ sậy có tác dụng chữa bệnh
Chúng ta thường bắt gặp những cây sậy mọc hoang ven đường, nhưng ít ai biết rằng, loài cỏ dại này lại là vị thuốc chữa nhiều bệnh…Rễ sậy còn có tên khác: Lô căn, lô vi căn, vi hành. Bộ phận dùng làm thuốc là phần rễ dưới mặt đất của cây Lau (Saccharum arundinaceum Retz.) hoặc cây Sậy (Phragmites karka Trin.), thuộc họ Lúa (Poaceae).
Rễ sậy chứa các protein (coicin), acid béo (coixenolid), các carbohydrate, asparaginate… Theo y học cổ truyền, lô căn vị ngọt, tính hàn; vào các kinh: Phế, vị và thận. Tác dụng thanh nhiệt sinh tân, chỉ ẩu trừ phiền; dùng chữa chứng nhiệt thương tân, phiền nhiệt miệng khát, vị nhiệt gây nôn, phế nhiệt sinh ho. Dùng 20g – 63g/ngày nếu dạng khô; dùng tươi có thể gấp nhiều lần.
Bài thuốc chữa bệnh từ rễ sậy
- Chữa viêm phổi mủ, ho khạc ra đờm hôi tanh, trong đờm lẫn máu: Rễ sậy 24g, ý dĩ nhân 24g, đào nhân 8g, đông qua tử 24g. Sắc uống. Công dụng: Mát phổi, dịu ho. Ngoài ra, còn dùng cho các chứng thực nhiệt ở trong kinh phế (ho do cảm mạo phong nhiệt, viêm phế quản cấp tính)
- Chữa các chứng tỳ nhiệt nôn mửa (như viêm dạ dày cấp), tim bứt rứt hồi hộp: Rễ sậy tươi 63g, trúc nhự (tinh cây tre) 12g, nước gừng vừa đủ, ngạnh mễ (gạo nếp) 8g. Sắc uống. Công dụng: Mát dạ, cầm nôn. Trị các chứng tỳ nhiệt nôn mửa, tim bứt rứt hồi hộp
- Chữa chứng dạ dày khô táo, tân dịch xấu, miệng khát lưỡi khô: Rễ sậy 24g, mạch môn 16g, thiên hoa phấn 16g, cam thảo 4g. Có thể thêm trúc nhự 16g. Sắc uống. Công dụng: sinh tân dịch, giải khát. Trị ôn bệnh thời kỳ cuối, tân dịch thương tổn, miệng khát
Xem thêm các tin tức khác về bài thuốc dân gian tại đây
Món ăn nên thuốc chữa bệnh từ rễ sậy
- Ngũ chấp ẩm: Quả lê, củ năn, rễ sậy tươi, mạch môn, ngó sen… ép nước, để lạnh uống. Dùng tốt cho người bệnh bị nhiễm siêu vi trùng, nhiễm trùng sốt nóng khát nước
- Cháo rễ sậy trúc nhự sinh khương: Rễ sậy tươi 150g, trúc nhự 15g, gạo tẻ 50g, gừng tươi 4g. Rễ sậy, trúc nhự sắc lấy nước, cho gạo vào nấu cháo, đập thêm gừng tươi, để nguội ăn. Món này rất tốt cho người bị sốt cao mất nước, áp xe phổi, viêm khí phế quản cấp có sốt, nhiều đờm
- Nước rễ sậy: Rễ sậy 80 – 100g. Sắc đặc uống thay nước chè. Dùng khi bị nôn ói liên tục không cầm. Hoặc: Rễ sậy tươi hoặc khô nấu nước uống thay nước chè. Dùng tốt cho các trường hợp viêm quanh răng (nha chu viêm), viêm lợi xuất huyết
- Nước rễ sậy đường phèn: Rễ sậy tươi 120g, đường phèn 50g; thêm nước đun cách thủy, vớt bỏ bã, uống thay nước trà. Thích hợp cho người bị viêm miệng hôi miệng, sốt nóng khát nước, nôn ói do nhiễm độc thai nghén
- Lô căn hoàng cầm ẩm: Rễ sậy tươi 150g, hoàng cầm 15g. Rễ sậy rửa sạch, cắt đoạn cùng hoàng cầm sắc lấy nước, pha thêm chút đường uống. Ngày làm 1 lần, chia uống vào buổi sáng, chiều tối. Thích hợp cho người bệnh viêm giãn khí quản, lao phổi khái huyết
- Lô căn ý dĩ nhân ẩm: Rễ sậy 60g, ý dĩ nhân 50g, cùng nấu lấy nước, thêm ít đường trắng, chia 3 lần uống trong ngày. Dùng tốt cho bệnh nhân sỏi đường tiết niệu: đau quặn, tiểu rắt buốt, tiểu ra máu.
Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn kiêng dùng rễ sậy.